Ceny w sklepach wspinają się na szczyt. Jak długo ceny żywności będą rosnąć?

Zgodnie z finalnymi danymi GUS inflacja CPI wzrosła w grudniu do 3,4 proc. r/r wobec 2,6 proc. w listopadzie, kształtując się zgodnie ze wstępnym szacunkiem GUS i znacząco powyżej konsensusu rynkowego (2,9 proc.) i prognozy Credit Agricole Bank Polska (3,0 proc.).

Głównym źródłem silnego wzrostu inflacji w grudniu była wyższa inflacja bazowa, która zgodnie z szacunkami Credit Agricole zwiększyła się do 3,2 proc. r/r wobec 2,6 proc. w listopadzie, podnosząc inflację ogółem o 0,4 p. proc. Warto odnotować, że inflacja bazowa osiągnęła tym samym najwyższy poziom od kwietnia 2002 r.

Wzrost inflacji wynikał z wyższej dynamiki cen m.in. w kategoriach: „inne wydatki na towary i usługi” – prawdopodobnie efekt podwyżek cen ubezpieczeń OC, „transport” (bez paliw) – efekt wyższych cen usług transportowych (wzrost o 29,4 proc. m/m – głównie za sprawą podwyżek cen biletów kolejowych i komunikacji miejskiej), „odzież i obuwie”, „łączność”, „napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe”, „wyposażenie mieszkania i prowadzenie gospodarstwa domowego” oraz „restauracje i hotele”.

Struktura wzrostu inflacji bazowej w ostatnich miesiącach wskazuje na narastającą presję kosztową w polskiej gospodarce, co widoczne jest szczególnie w rosnących cenach usług. Wsparcie dla takiej oceny stanowi wzrost dynamiki cen usług do 6,1 proc. r/r w grudniu wobec 5,3 proc. w listopadzie, co jest jej najwyższym poziomem przynajmniej od 2010 r.

W kierunku wzrostu inflacji oddziaływała również wyższa dynamika cen paliw (0,0 proc. r/r w grudniu wobec -5,4 proc. w listopadzie) oraz żywności i napojów bezalkoholowych (6,9 proc. wobec 6,5 proc.), podczas gdy dynamika cen nośników energii nie zmieniła się w grudniu w porównaniu do listopada i wyniosła -1,8 proc. Silne zwiększenie dynamiki cen paliw wynikało z efektów niskiej bazy sprzed roku oraz wzrostu cen paliw w ujęciu miesięcznym związanego z wyższymi światowymi cenami ropy naftowej.

Z kolei za wzrost inflacji w kategorii „żywność i napoje bezalkoholowe” w znacznym stopniu odpowiadała wyższa dynamika cen mięsa, będąca przede wszystkim efektem gwałtownego wzrostu cen wieprzowiny (23,6 proc. r/r w grudniu wobec 16,1 proc. w listopadzie) wraz z pogłębiającym się deficytem tego gatunku mięsa w Chinach. Warto przy tym odnotować, że wyraźny spadek dynamiki cen odnotowano w przypadku cen warzyw (12,3 proc. r/r wobec 16,0 proc.) będących jednym z głównych źródeł wyższego tempa wzrostu cen żywności w ostatnich miesiącach, gdzie coraz silniej widoczne są efekty wysokiej bazy sprzed roku.

W I kw. 2020 r. analitycy Credit Agricole spodziewają się dalszego wzrostu inflacji ogółem do 4,2 proc. r/r, co będzie w znacznej mierze efektem podwyżek cen prądu oraz proinflacyjnego wpływu silnego wzrostu płacy minimalnej z początkiem br. W kolejnych kwartałach inflacja będzie się stopniowo obniżać z uwagi na efekty wysokiej bazy i wygasające szoki podbijające ceny żywności, a tym samym średniorocznie w całym 2020 r. wyniesie ona 2,9 proc. wobec 2,3 proc. w 2019 r.