Co będzie napędzało wzrost cen w najbliższych miesiącach w Polsce i EU?
Od dwóch miesięcy obserwowany jest spadek inflacji w strefie euro. Zgodnie ze wstępnym szacunkiem, w grudniu zmniejszyła się ona do 1,6 proc. r/r wobec 1,9 proc. w listopadzie. Oczekujemy, że w kolejnych kwartałach roczne tempo wzrostu cen w obszarze wspólnej waluty będzie utrzymywać się w trendzie spadkowym i w IV kw. 2019 r. wyniesie 0,8 proc. r/r.
Jak wskazują analitycy Credit Agricole Bank Polska głównym czynnikiem oddziałującym w kierunku wolniejszego wzrostu cen będzie niższa dynamika nośników energii, związana z relatywnie niskim poziomem cen ropy na światowym rynku. Z kolei inflacja bazowa najprawdopodobniej nieznacznie wzrośnie (1,1 proc. r/r średniorocznie w 2019 r. wobec 1,0 proc. w 2018 r.) wspierana przez spadek bezrobocia w strefie euro przyczyniający się do szybszego wzrostu wynagrodzeń.
Jak podkreślają analitycy CABP kształtowanie się inflacji bazowej w strefie euro jest ważnym czynnikiem z punktu widzenia oceny perspektyw tempa wzrostu cen w Polsce. Poniżej przedstawiamy naszą prognozę inflacji w Polsce w innym niż dotychczas stosowanym ujęciu – w podziale na towary i usługi.
Zazwyczaj struktura inflacji raportowana jest w podziale na żywność i napoje bezalkoholowe, paliwa, nośniki energii oraz pozostałe elementy koszyka inflacyjnego, czyli tzw. inflacja bazowa. Innym sposobem analizowania inflacji w Polsce jest podział na towary i usługi. Dlatego eksperci Credit Agricole Bank Polska zdecydowali się przedstawić tendencje kształtowania się cen w ramach tych dwóch grup produktów.
Wydatki na usługi stanowią tylko 28 proc. koszyka inflacyjnego. Pozostałe 72 proc. wydatków gospodarstw domowych przeznaczone jest na zakup towarów. W ramach towarów można wyszczególnić żywność i napoje bezalkoholowe (24 proc. całego koszyka), paliwa i inne nośniki energii (16 proc.), napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe (6 proc.) oraz pozostałe produkty (dalej towary nieżywnościowe z wyłączeniem nośników energii, 26 proc.).
Dla kształtowania się cen żywności i paliw duże znaczenie mają czynniki zagraniczne – ceny surowców rolnych, ropy naftowej, kurs złotego (wyniki badań wskazują, że wpływ złotego na inflację znacząco zmalał w ostatnich latach). Analitycy Credit Agricole Bank Polska prognozują, że inflacja cen żywności w Polsce zwiększy się w 2019 r. do 2,7 proc. r/r wobec 2,6 proc. w 2018 r., a dynamika cen paliw obniży się do -2,2 proc. r/r z 8,0 proc. w 2018 r.
Towary nieżywnościowe z wyłączeniem nośników energii to przedstawiciel tzw. dóbr handlowych. Zgodnie z prawem jednej ceny te same towary powinny mieć równą cenę w kraju i za granicą (z dokładnością do kosztów transakcyjnych, w tym kosztów transportu i podatków). W innym wypadku opłacałoby się importować towary po niższej cenie zza granicy. Wypadkową wpływu nieznacznie wyższej inflacji bazowej w strefie euro i stopniowego spowolnienia wzrostu nominalnych wynagrodzeń będzie lekki wzrost dynamiki cen towarów nieżywnościowych z wyłączeniem nośników energii (z -0,5 proc. r/r w 2018 r. do -0,2 proc. r/r). Nieznaczny spadek cen jest spójny z obserwowaną duża konkurencją w sektorze dóbr handlowych wspierany przez postępującą globalizację. Takie uwarunkowania ograniczają firmom możliwość podwyżek cen swoich produktów.