Adam Glapiński, NBP: Rozpoczynamy prace nad Narodową Strategią Bezpieczeństwa Gotówki

Jak wskazuje Adam Glapiński w wypowiedzi dla PAP, w 2020 r. odnotowano wzrost wartości pieniądza gotówkowego w obiegu o 83 mld zł, tj. 35 proc., do kwoty 321,5 mld zł, czyli średnio ok. 22 tys. zł na jedno gospodarstwo domowe. Jego zdaniem świadczy o tym, że Polacy ufają gotówce jako instrumentowi emitowanemu przez NBP.

„NBP stoi na stanowisku, że każdy z nas ma prawo podjąć decyzję, w jaki sposób gromadzi oszczędności, w formie gotówki, na rachunkach w banku, czy w jeszcze innej formie. Każdy ma prawo wpłacać pieniądze do banków, oraz je z nich wypłacać. Tak więc wartość gotówki w obiegu to wynik suwerennych decyzji Polaków, a NBP chodzi właśnie o to, żeby każdy mógł sam swobodnie decydować, w jakiej formie gromadzi oszczędności i w jakiej dokonuje płatności.” – czytamy w komunikacie.

Adam Glapiński przyznaje, że płatności bezgotówkowe są wygodnym i nowoczesnym instrumentem płatniczym, chętnie używanym przez Polaków. Przytacza wyniki badań zwyczajów płatniczych w Polsce, według których udział gotówki w płatnościach w 2019 r. wynosił 54 proc., a według wstępnych wyników badania w 2020 r. było to 47 proc. Pozostałą część stanowiły płatności bezgotówkowe.

Średnia dla krajów strefy euro wynosiła 73 proc. Największy udział gotówki w płatnościach w strefie euro miały kraje takie jak: Malta (88 proc.), Cypr (83 proc.) oraz Hiszpania (83 proc.), najmniejszy w Finlandii (35 proc.) i Holandii (34 proc.). Kilkuprocentowy udział płatności gotówkowych w ogólnej liczbie płatności detalicznych miał miejsce w takich krajach europejskich poza strefą euro jak Szwecja, Wielka Brytania, Dania i Norwegia.

Natomiast, jak zauważa prezes NBP, płatności bezgotówkowe w Polsce rozwijają się dynamicznie. Na tle innych krajów UE, konsumenci w Polsce z dużą intensywnością korzystają z bezgotówkowych rozwiązań płatniczych, takich jak płatności zbliżeniowe dokonywane kartami czy płatności mobilne.

„NBP bardzo wysoko ocenia funkcjonowanie systemu płatniczego w Polsce. Wyzwania, związane z pandemią, odsłoniły jednak pewne ryzykowne zjawiska. Zaliczamy do nich zmniejszanie się liczby bankomatów czy też zamykanie oddziałów banków oferujących klientom obsługę gotówkową. Coraz częściej zdarzają się sytuacje odmowy przyjęcia płatności w formie gotówki, niestety także przez władze samorządowe.

Uznaliśmy, że potrzebne są dodatkowe, bardziej skoordynowane działania, dzięki którym Polacy będą mieli zapewnione bezpieczeństwo posługiwania się gotówką – to, że płatności gotówkowe będą powszechnie akceptowane, a dostęp do wypłat gotówkowych nie będzie w żaden sposób ograniczony lub w istotny sposób utrudniany.

NBP dostrzega także ryzyka w zakresie możliwych ataków cybernetycznych w tym, prowadzonych spoza polskich granic przez obce służby, które mogą poważnie zakłócić funkcjonowanie systemów płatności. W takich sytuacjach, a także w przypadku technicznych awarii systemów, gotówka jest niezbędnym instrumentem dla zapewnienia ciągłości obrotu gospodarczego, umożliwiającym dokonywanie codziennych zakupów.” – argumentuje kreator polityki monetarnej w Polsce.

Prezes NBP informuje, że polski bank centralny rozpoczął zapowiedziane wcześniej prace nad Narodową Strategią Bezpieczeństwa Gotówki. Prac nad strategią prowadzone będą w ramach rady ds. Obrotu Gotówkowego, ciała doradczego zarządu NBP, której skład i zakres zadań ulegną odpowiedniemu poszerzeniu. Pierwsze posiedzenie Rady działającej w nowej formule planowane jest na przełom lutego i marca br.

„NBP zrozumie potrzebę walki z szarą strefą i działaniami o charakterze przestępczym oraz unikaniem obowiązków podatkowych, czy też praniem brudnych pieniędzy. NBP wspiera i będzie wspierał działania ograniczające te zjawiska. Rozwiązania, które zostaną wypracowane w ramach Narodowej Strategii Bezpieczeństwa Gotówki, w żadnym stopniu nie będą ograniczały skuteczności państwa w tym zakresie. Będą miały na one celu jedynie zagwarantowanie uczciwym obywatelom wolności w obszarze zarządzania ich osobistym finansami.

Skuteczność walki z przestępczością i szarą strefą nie ulegnie zmniejszeniu.Wysoki poziom gotówki w obiegu to wynik suwerennych decyzji Polaków, a celem NBP jest, aby każdy Polak mógł sam swobodnie decydować, w jakiej formie gromadzi oszczędności i w jakiej dokonuje płatności. Dla tego NBP broni wolności wyboru obywatela i bezpieczeństwa płatności w skali całego państwa.” – deklaruje Adam Glapiński, prezes NBP.