O połowę mniej nowej powierzchni handlowej
Rynek handlowy mocno odczuwa skutki panującej epidemii koronawirusa. Optymistyczne prognozy z początku roku, związane z aktywnością deweloperską szybko zostały zweryfikowane. Co prawda, końcówka pierwszego kwartału 2020 to ponad 400 tys. mkw. powierzchni handlowej w budowie, jednak do końca roku do użytku uda się oddać tylko ok. 140 tys. mkw. tej przestrzeni. To oznacza, że cały 2020 zamkniemy z aż 50 proc. spadkiem względem 2019 roku – wynika z raportu CBRE „Market View: rynek handlowy w Polsce w I kwartale 2020”.
- Rozwój powierzchni centrów handlowych przed pojawieniem się epidemii koronawirusa, był raczej umiarkowany, ale stabilny. Od rekordowego 2015 roku, kiedy przyrost powierzchni handlowej zbliżył się do poziomu aż 600 tys. mkw., co roku notowaliśmy spadki, które jednak nie były drastyczne i wiązały się głównie z dużym nasyceniem rynku. Początek tego roku wskazywał na to, że umiarkowana dynamika zostanie utrzymana, jednak ograniczenia związane z wprowadzeniem stanu epidemicznego mocno zweryfikowały plany i odłożyły je w czasie. Do końca tego roku uda się zrealizować tylko jedną trzecią wszystkich inwestycji, a cały rok zakończymy sporym spadkiem – mówi Magdalena Frątczak, Szefowa Sektora Handlowego w CBRE.
Znaczący spadek podaży w 2020 roku
Podaż nowoczesnej powierzchni handlowej w Polsce wynosi obecnie ok. 12,1 mln mkw., 400 tys. mkw. jest w budowie. Większość prac jest kontynuowana, choć najprawdopodobniej ich ukończenie zostanie przesunięte w czasie. Eksperci CBRE wskazują, że powodem opóźnień będą m.in. braki kadrowe w branży budowlanej czy wydłużony proces komercjalizacji. W rezultacie, do końca 2020 roku do użytku zostanie oddanych ok. 140 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni handlowej. To oznacza, że rok zamkniemy z ok. 50% spadkiem w porównaniu do zeszłego.
- Odbicie na rynku zauważymy dopiero w 2021 roku, kiedy przyrost powierzchni handlowej wróci do poziomu z 2019 roku. Z naszych prognoz wynika, że 2021 rok powinniśmy zakończyć z ok. 300 tys. mkw. nowej przestrzeni handlowej oddanej do użytku – mówi Magdalena Frątczak, Szefowa Sektora Handlowego w CBRE.
Zamrożone czynsze
W I kwartale 2020 roku czynsze utrzymywały się na tym samym poziomie, co w ostatnich trzech miesiącach 2019 roku. Za stumetrowy lokal w najlepszych centrach handlowych w Warszawie trzeba było średnio zapłacić ok. 100-130 euro za mkw. Wynajem nieruchomości handlowych w Krakowie i na Górnym Śląsku to koszt miesięczny do 60 euro/mkw. Spośród największych polskich miast, najniższe stawki za lokale utrzymywały się w Łodzi i Szczecinie, średnio 40-50 euro/mkw./mies.
Należy jednak pamiętać, że aktualnie najemcy są zwolnieni z opłat za czynsz. 31 marca 2020 r. uchwalono ustawę wchodzącą w skład rozwiązań Tarczy Antykryzysowej, na mocy której na czas obowiązywania zakazu prowadzenia działalności, w przypadku lokali w obiektach handlowych powyżej 2 tys. mkw. wygasły zobowiązania stron umów najmu.
Najemca został zwolniony z płatności czynszu na czas zamknięcia lokalu, o ile złoży wynajmującemu ofertę przedłużenia umowy najmu na dotychczasowych warunkach na okres obowiązywania zakazu działalności plus 6 miesięcy. Wprowadzone regulacje chronią najemców kosztem wynajmujących, którzy będą zmuszeni zrewidować swoje plany finansowe i w celu zredukowania strat, będą poszukiwać oszczędności w obszarach, takich jak fundusze remontowe czy koszty utrzymania nieruchomości. Niemniej jednak, prace nad rozwiązaniami Tarczy Antykryzysowej wciąż trwają, a jej kolejne wersje są na bieżąco przekazywane do wiadomości publicznej. Kolejne miesiące pokażą, jak zmienią się warunki najmu w obszarze powierzchni komercyjnych.
4