Projekt nowelizacji ustawy o zakazie handlu to bubel prawny. Eksperci wskazują błędy

W listopadzie 2018 r. do Sejmu trafił poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz niektóre inne dni. W ciągu kilku dni przeprowadzono pierwsze czytanie projektu, którym następnie zajęła się sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny, proponując drobne poprawki.

Propozycja zmiany ustawy dotyczy kilku wyjątków umożliwiających handel w niedziele, których interpretacja budziła wątpliwości w czasie prac nad pierwotnym tekstem tego aktu, jak i od pierwszej niedzieli objętej zakazem w marcu 2018 r.

Na obecnym etapie procesu legislacyjnego projekt obejmuje:

– wprowadzenie zakazu w placówkach zajmujących się wyłącznie handlem wyrobami tytoniowymi (zmiana art. 6 ust. 1 pkt 6); – ograniczenie wyjątku od zakazu handlu do placówek pocztowych, w których przeważająca działalność polega na świadczeniu usług pocztowych (zmiana art. 6 ust. 1 pkt 7);

– doprecyzowanie wyjątku od zakazu dotyczącego sprzedaży produktów rybnych (zmiana art. 6 ust. 1 pkt 14);

– uszczegółowienie wyjątku od zakazu dotyczącego placówek prowadzących handel maszynami rolniczymi, częściami i materiałami eksploatacyjnymi do tych maszyn (zmiana art. 6 ust. 1 pkt 24);

– umożliwienie korzystania przez przedsiębiorcę – który ma prawo prowadzić handel w niedziele wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek (art. 6 ust. 1 pkt 27) – z nieodpłatnej pomocy wybranych członków rodziny, o ile nie są oni pracownikami lub zatrudnionymi w placówce handlowej tego przedsiębiorcy (nowy art. 6 ust. 3–4).

Propozycja przewiduje 14-dniowe vacatio legis.

Projekt ustawy złożyła grupa posłów, mimo że nad analizą przepisów pracował resort pracy. Ominięcie ścieżki rządowej zapowiadał zresztą wcześniej sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Stanisław Szwed.

Według przedstawicieli Forum Obywatelskiego Rozwoju kolejny raz większość rządząca świadomie unika konsultacji społecznych, które mogłyby przyczynić się do usunięcia błędów projektu na wczesnym etapie procesu legislacyjnego, jak i zwiększyłoby zaufanie obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa. Przede wszystkim jednak rząd – realizując zasadę tworzenia prawa w oparciu o dowody – zobowiązany byłby do sporządzenia oceny skutków regulacji, obejmującej m.in. analizę stanu prawnego, zasadność wprowadzenia zmian i ich wpływ na poszczególne grupy podmiotów, alternatywne środki służące osiągnięciu zakładanych celów, jak również przewidywalne skutki społeczne, gospodarcze i finansowe. Takiej roli nie spełnia uzasadnienie projektu – szczególnie, że w przypadku przedłożeń poselskich ich autorzy nie mają dostępu do danych i narzędzi analitycznych umożliwiających rzetelną ocenę konieczności przyjmowania nowego prawa.