Za nowym produktem czy usługą idzie ulga podatkowa. Jednak wciąż niewielu z niej korzysta [KOMENTARZ]

W ostatnim czasie firmy przekształcały linie produkcyjne w celu dostarczenia na rynek masek ochronnych, następowały szybkie przemiany w zakresie digitalizacji oraz zaczęto wprowadzać wcześniej nie oferowane w portfolio produkty i usługi. 

Również praca zdalna wymuszała niekiedy na przedsiębiorcach ulepszenie swoich produktów, procesów czy usług w celu zmniejszenia ryzyka niedoboru pracowników w najbardziej newralgicznych momentach. 

Mimo że wiele z tych czynności, wykonywanych na co dzień w przedsiębiorstwach, kwalifikuje się do skorzystania z podatkowej ulgi B+R, rodzi się pytanie: ilu z tych przedsiębiorców wdrożyło to korzystne rozwiązanie? Ze statystyk wynika, że niewielu.

Podatkowa ulga B+R

Ulga B+R, obok dotacji unijnych oraz dotacji krajowych, jest instrumentem najczęściej wybieranym przez przedsiębiorców w Polsce. Co ciekawe, o ile świadomość możliwości skorzystania z dotacji jest dość powszechna, mimo dość sformalizowanej procedury ich uzyskiwania, to możliwość skorzystania z preferencji w postaci ulgi B+R dla wielu przedsiębiorców jest rozwiązaniem nieznanym – mimo że możliwość skorzystania z niej jest najłatwiejsza. 

Szacuje się, że znaczna część przedsiębiorców funkcjonujących w Polsce może korzystać z ulgi B+R, przy czym czyni to obecnie około 25 proc. uprawnionych podmiotów. 
W 2021 r. obchodzimy piątą rocznicę wprowadzenia w Polsce ulgi B+R – wydaje się, że to najwyższy czas, aby sięgnąć po to korzystne i bezpieczne rozwiązanie podatkowe. 

Czym jest działalność badawczo-rozwojowa

Zgodnie z definicją ustawową (wskazaną w ustawach o PIT i CIT) działalność B+R oznacza „działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań”. 

Użycie spójnika „lub” oznacza, że aby uznać daną działalność przedsiębiorcy za działalność B+R, wystarczające jest prowadzenie badań naukowych lub prac rozwojowych. 

Poprzez badania naukowe rozumie się zwiększanie zasobów wiedzy przedsiębiorcy, natomiast w efekcie prac rozwojowych wystarcza, aby przedsiębiorca zdobył i wykorzystał aktualnie dostępną wiedzę i umiejętności w celu planowania produkcji, projektowania i tworzenia nowych, zmienionych czy usprawnionych produktów, procesów lub usług. Przy tym zwiększenie zasobów wiedzy odnosi się wyłącznie do wiedzy danego przedsiębiorstwa. 

W praktyce oznacza to, że za działalność B+R można uznać wszelką działalność, której celem jest m.in.: (i) opracowanie nowych produktów, usług (ii) podejmowanie działań, na skutek których dochodzi do ich ulepszeń, (iii) przeprowadzanie optymalizacji procesów produkcji, a także (iv) działania, które miały doprowadzić do powyższego, ale skończyły się albo sukcesem, albo niepowodzeniem. Ulga B+R nie jest bowiem uzależniona od efektu podjętych działań. 

Należy podkreślić, że innowacje wprowadzają zarówno duże podmioty, jak i sektor MŚP. Z analiz wynika, że to właśnie sektor MŚP jest głównym nośnikiem innowacji i rozwoju w różnych ekosystemach przemysłowych. 

Przykłady działalności badawczo-rozwojowej: 

Branża IT: tworzenie platform, opracowywanie algorytmów, tworzenie kodu źródłowego, testowanie i walidacja, praca nad tworzeniem bądź ulepszaniem oprogramowania – również na zlecenie. 

Branża produkcyjna: opracowywanie prototypów, wykonywanie urządzeń na indywidualne zamówienia odbiorców zewnętrznych, opracowywanie linii produkcyjnych, udoskonalanie istniejących produktów, procesów lub usług, programowanie.

Branża spożywcza: opracowywanie nowych receptur, prace podejmowane nad wydłużeniem trwałości/przydatności produktu, wprowadzanie usprawnionych opakowań, dozowników.
Powyższe stanowią jedynie wybrane przykłady działalności B+R, praktycznie w każdej branży można zidentyfikować działania mogące spełniać definicję działalności B+R. 

Korzyści dla firmy

Ulga B+R umożliwia ponowne odliczenie w zeznaniu rocznym 100% (a w przypadku Centrów Badawczo-Rozwojowych – do 150 proc.) określonych wydatków (tzw. wydatków kwalifikowanych) poniesionych na tzw. działalność badawczo-rozwojową.

Do najczęstszych wydatków kwalifikowanych można zaliczyć koszty wynagrodzeń wraz ze składami ZUS pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło czy umowy zlecenie w części w jakiej pracownicy Ci uczestniczą w prowadzonej działalności B+R, koszty materiałów i surowców a także odpisy amortyzacyjne od urządzeń i maszyn wykorzystywanych w prowadzonej działalności B+R. 

Ulga B+R może znaleźć zastosowanie także przy projektach objętych dotacją – lecz w części niesfinansowanej ani nie zwróconej przedsiębiorcy w jakiejkolwiek formie. 
Dla lepszego zobrazowania potencjalnych korzyści płynących ze wdrożenia ulgi, poniżej dwa przykłady liczbowe: