Trwają dwutorowe prace nad uregulowaniem franczyzy w Polsce. Która opcja zwycięży?

Prace nad uregulowaniem rynku franczyzy w Polsce przebiegają dwutorowo. Ministerstwo Sprawiedliwości pochyla się nad raportem Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości „Faktyczna nierówność stron umowy franczyzy w Polsce”, a jednocześnie środowisko przedsiębiorców wraz z Rzecznikiem MŚP pracuje nad Kodeksem Dobrych Praktyk dla Rynku Franczyzy – portal wiadomoscihandlowe.pl jako pierwszy ujawniał zarówno raport IWS, jak i założenia Kodeksu Dobrych Praktyk (linki pod tekstem).

Wiceminister sprawiedliwości, Marcin Romanowski, zapewnia w „PB”, że resort dostrzega problem nierówności stron systemów franczyzowych. Jak wyjaśnia, sygnalizowali go m.in. franczyzobiorcy sieci Żabka. Dlatego zlecono głównemu think tankowi ministerstwa – IWS – sporządzenie ekspertyzy diagnozującej istniejący stan prawny i identyfikującej wszystkie patologie wymagające uregulowania.

Urzędnik uważa, że raport zawiera propozycje zmian przepisów, które posłużą uzdrowieniu sytuacji i przywróceniu równowagi między stronami umów franczyzowych, jednak zaznacza, że w trakcie dalszych prac oceniana będzie zasadność poszczególnych sugestii. Romanowski podkreśla przy tym, że raport jest bardzo dobrze przyjmowany przez rynek – zarówno franczyzobiorców, jak i przez sieci „działające na zdrowych zasadach”.

Trwa dyskusja w środowiskach biznesowych. Szeroko dyskutowany jest m.in. proponowany obligatoryjny – pod rygorem nieważności – zapis umowny, uprawniający franczyzobiorcę do żądania zmniejszenia opłaty franczyzowej w przypadku niezawinionego okresowego zmniejszenia przychodów (np. w sytuacji, gdy trwa remont ulicy lub chodnika przy sklepie). Cytowany przez „PB” Alfred Kubczak, dyrektor ds. korporacyjnych największego operatora franczyzy w Polsce, sieci Żabka, jest zdania, że taki zapis całkowicie pozbawiłby franczyzę sensu. Uważa, że franczyzobiorcy korzystaliby dzięki niemu z okresów dobrej koniunktury, nie ponosząc odpowiedzialności w okresach jej pogorszenia.

Menedżer Żabki Polska krytykuje także inną propozycję, zawartą w raporcie – uprawniającą franczyzobiorców do żądania pisemnego zapewnienia organizatora sieci o korzyściach płynących z przystąpienia do niej. Zwraca uwagę, że szereg tego rodzaju gwarancji występuje w umowach franczyzowych. Kubczak jest zdania, że raport ma charakter interwencyjny i zachęca, by podstawą ewentualnych zmian ustawowych stał się Kodeks Dobrych Praktyk dla Rynku Franczyzy, nad którym pracują przedsiębiorcy pod auspicjami Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Tę opinię podziela sam rzecznik, Adam Abramowicz, który w rozmowie z „PB” przekonuje, że wspólnie wypracowane zasady będą lepsze od ustawowej regulacji. Jak podkreśla, prawo nie powinno znacząco ingerować w swobodę zawierania umów, ponieważ może to szkodzić biznesowi. Zaznacza, że regulacja stworzona bez uwzględnienia głosu przedsiębiorców może prowadzić do absurdów.

Abramowicz postuluje kilka rozwiązań, które zapewniom franczyzobiorcom uczciwe traktowanie i możliwość swodobnego wycofania się z systemu franczyzowego – m.in. chodzi o ograniczenie okresu wypowiedzenia umowy maksymalnie do trzech miesięcy oraz zniesienie zakazu konkurencji, który uniemożliwia przedsiębiorcom przeniesienie się do innej sieci.

Czytaj więcej w „Pulsie Biznesu”