Polska gospodarka nie da sobie rady bez aktywizacji pracowników 55+

Spadek wskaźnika urodzeń, coraz wyższa oczekiwana długość życia i migracje to kluczowe czynniki, które wpływają na starzenie się społeczeństw. Już dziś 19,2 proc. populacji Europy ma powyżej 65 lat, a dzietność wciąż spada. Według prognoz OECD, odsetek ludzi starszych w Polsce (określony jako stosunek liczby osób powyżej 65 roku życia do liczby osób w wieku 20-64 lat) wzrośnie w ciągu najbliższych trzech dekad do 63 proc. (w 2050 r). W 2012 roku było to 22 proc.

– Demografia jest jednym z kluczowych wskaźników kształtujących rynek pracy – mówi Anna Wicha, Dyrektor Generalny Adecco Poland. – Warunkuje zarówno dostęp do młodych pracowników, jak i liczbę ludzi na emeryturze, których państwo utrzymuje w ramach powszechnego systemu ubezpieczeń. Niestety dane demograficzne w Polsce wskazują, że od lat powojennych dzietność wyraźnie spada. Od niemal 30 lat nie osiągnęła wartości „2” – niezbędnej do zastępowania pokoleń. Co więcej, od transformacji ustrojowej ilość dzieci przypadających na rodzinę spada. W 1990 wskaźnik dzietności wynosił 1,989, w 2000 roku wynosił 1,376 a w 2015 roku 1,289 – dodaje.

Kluczowym wyzwaniem, które stoi przed starzejącą się Europą jest maksymalnie efektywne wykorzystywanie dostępnej siły roboczej. Do osiągnięcia tego celu niezbędne jest zintensyfikowanie działań w kilku obszarach – wskazują autorzy raportu. To m.in. wydłużanie karier i zapewnianie elastycznych rozwiązań wspierających zatrudnianie osób starszych, propagowanie idei lifelong learning, zapewnianie stabilności i podwyższanie standardów życia w okresie późnej dorosłości.

– Gospodarki krajów starzejących się, bez wątpienia, cierpią. Brak zastępowalności pokoleń ma dwa główne negatywne skutki – malejącą grupę osób zdolnych do pracy i rosnącą grupę tych, którzy pobierają emerytury. Pracodawcom trudniej o ręce do pracy, co wstrzymuje rozwój i dodatkowo wzmaga presję płacową – tłumaczy Anna Wicha.

Eksperci The Adecco Group skupili się na wskazaniu w jaki sposób kraje, w których starzenie się społeczeństw staje się wyzwaniem, mogą starać się o wydłużenie karier zawodowych. Wymaga to utrzymania wysokiego potencjału zatrudnienia starzejącej się siły roboczej. Możliwość zatrudnienia to połączenie zdolności do pracy i polityki (polityka zatrudnienia i dezaktywizacji, edukacja i zabezpieczenia społeczne). Zdolność do pracy jest z kolei kombinacją czynników zaczynających się od stanu zdrowia, poprzez posiadane kompetencje, a kończąc na środowisku pracy. Wszystkie te aspekty są indywidualnie hierarchizowane z uwzględnieniem kontekstu społecznego, np. sytuacji rodzinnej.