Prezes UOKiK na Kongresie Rynku FMCG: liczę, że rynek jest gotowy na ustawę o przewadze kontraktowej

W ramach prelekcji „Budowa relacji między podmiotami w łańcuchu żywnościowym” prezes UOKiK mówił, że ani przepisy o nieuczciwej konkurencji (w Polsce w sprawach z nią związanych orzekają sądy powszechne), ani samoregulacja nie dały oczekiwanych rezultatów, bo zainteresowane strony nie są się w stanie porozumieć.

– Relację między uczestnikami rynku: rolnikami, przetwórcami i sieciami sklepów trudno uznać za dobre. Stąd konieczność wprowadzenia przepisów mających na celu unormowanie sytuacji. Jesteśmy zresztą jednym z ostatnich państw Unii Europejskiej, który wprowadza taką ustawę. W 2016 r. w 20 krajach Wspólnoty funkcjonowały już analogiczne przepisy – może nie na taką szeroką skalę, jak proponowane w Ustawie o przewadze kontraktowej, ale jednak – wyjaśniał Marek Niechciał podkreślając, że nowe przepisy mają chronić te podmioty, które znajdują się w słabszej pozycji negocjacyjnej.

Stwierdził ponadto, że dość ogólne zapisy dotyczące tego, czym jest przewaga kontraktowa (występuje, gdy pomiędzy dostawcami, a odbiorcami produktów spożywczych i rolnych istnieje znaczna dysproporcja w potencjale ekonomicznym i jednocześnie słabsza ze stron nie ma wystarczających możliwości sprzedaży lub kupna produktów rolnych lub spożywczych od innych przedsiębiorców), związany jest z chęcią uniknięcia konieczności ciągłego nowelizowania przepisów i dopasowywania ich do zmieniających się warunków i kolejnych „pomysłów” na osiąganie przewagi.

Prezes UOKiK wskazał, że nowe rozwiązania wprowadzone zostały „w celu ochrony interesu publicznego”, w efekcie czego nie każdy wniosek trafiający do UOKiK dotyczący naruszenia przepisów będzie miał dalszy ciąg, bo może nie wyczerpywać znamion naruszenia tego interesu. – Postępowanie wszczynane będzie jedynie w uzasadnionych przypadkach i powinno się zakończyć w ciągu pięciu miesięcy. Maksymalna sankcja finansowa za wykorzystywanie przewagi kontraktowej może wynieść 3 proc. obrotu przedsiębiorcy osiągniętego w roku poprzedzającym rok nałożenia kary. Mimo to wystarczy, aby 1 proc. z 200 tys. rolników, których roczne obroty predysponują do składania wniosków dotyczących przewagi kontraktowej, takie wniosek złożył, a będziemy mieli 2000 dodatkowych spraw. Tymczasem obecnie UOKiK prowadzi ich „tylko” kilkaset. Czekamy oczywiście na wnioski, chociaż najlepiej byłoby, aby nie docierały do Urzędu, co świadczyłoby o tym, że półroczne vacatio legis [ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, 12 lipca 2017 roku – przyp. red.] spełniło swoją funkcję i rynkowe podmioty odpowiednio zmodyfikowały kontrakty – podsumował Marek Niechciał.