Przedsiębiorstwa zostaną porażone prądem, a klienci cenami w sklepach?
Od początku 2018 r. obserwowany jest silny wzrost hurtowych cen energii w Polsce. Średnia cena kontraktu na dostawy energii na następny dzień (BASE) na Towarowej Giełdzie Energii (TGE) we wrześniu wyniosła 276,24 zł/MWh (+ 60,2 proc. r/r). Z kolei cena kontraktu z dostawą na następny rok (BASE_Y-19) wyniosła 285,53 zł/MWh (+ 71,5 proc. r/r). Przedmiotem poniższej, przygotowanej przez ekspertów Credit Agricole Bank Polska analizy jest ocena wpływu wzrostu hurtowych cen energii na koszty funkcjonowania oraz ustalania cen przez przedsiębiorstwa w Polsce.
Wyższe hurtowe ceny energii wynikają z dwóch czynników. Pierwszym z nich jest wzrost cen praw do emisji CO2, których cena na Europejskiej Giełdzie Energii (EEX) we wrześniu br. wyniosła 21,42 EUR/t (+215,3 proc. r/r). Jak wskazują analitycy Credit Agricole Bank Polska jest on skutkiem reformy europejskiego systemu handlu emisjami, która w 2019 r. zmniejszy ilość dostępnych w aukcjach uprawnień CO2. Drugim czynnikiem oddziałującym w kierunku wzrostu cen energii jest wyższa cena węgla, która we wrześniu wyniosła 100,69 USD/t (+11,1 proc. r/r, cena węgla ARA). Wymienione wyżej czynniki mają szczególnie silny wpływ na ceny energii w Polsce, gdyż ok. 80 proc. prądu w Polsce powstaje w elektrowniach węglowych.
Rynek energii dla przedsiębiorstw w Polsce jest zderegulowany. Oznacza to, że w przeciwieństwie do rynku energii dla gospodarstw domowych ceny nie są ustalane przez Urząd Regulacji Energii lecz są w znaczącym stopniu wynikiem działania prawa popytu i podaży.
- Uwzględniając najczęściej stosowane przez firmy strategie zakupu energii w Polsce uważamy, że polskie przedsiębiorstwa odczują wzrost cen prądu z początkiem 2019 r. i zgodnie z naszymi szacunkami wyniesie on najprawdopodobniej od 50 proc. do 70 proc. r/r. – wskazują eksperci CABP.
W celu oszacowania wpływu wyższych cen energii elektrycznej na koszty i przychody firm eksperci CABP posłużyli się danymi z bazy PONT Info. Informacje zawarte w bazie danych oparte są na pełnych, oficjalnych danych GUS zawartych w sprawozdaniach F-01 i F-02 wypełnianych przez przedsiębiorstwa reprezentujące poszczególne działy gospodarki. Do pomiaru transmisji wyższych cen energii użyto dwóch wskaźników: udziału kosztów energii ogółem (prądu, gazu, ogrzewania i innych) w całkowitych kosztach (dalej energochłonność kosztowa) oraz udziału kosztów energii ogółem w przychodach (dalej energochłonność przychodowa).
Jak wskazują analitycy Credit Agricole Bank Polska koszty energii miały dotychczas ograniczone znaczenie w strukturze kosztów firm. W przypadku wszystkich branż ogółem koszty energii stanowiły w 2017 r. przeciętnie 1,36 proc. przychodów i 1,44 proc. kosztów, a w przypadku przetwórstwa wskaźniki te wyniosły odpowiednio 1,56 proc. i 1,65 proc. W najbardziej energochłonnych kategoriach przetwórstwa (np. produkcja metali) współczynniki te kształtują się blisko 5 proc., a w górnictwie w okolicach 4 proc. Wyjątkiem jest sekcja „działalność związana z obsługą rynku nieruchomości”, w której koszty energii mają duże znaczenie – energochłonność przychodowa kształtuje się powyżej 20 proc.
12