TOP10 wiadomości tygodnia: Biedronka vs Lidl, analizy, kluczowe trendy w handlu, małpki, IPO właściciela Żabki, Pokolenia Z i Alfa na zakupach, Retail media, Grupa Eurocash

We wrześniu 2024 r., nowa rzeczniczka Małych i Średnich Przedsiębiorców Agnieszka Majewska ujawniła, że planuje likwidację zespołu ds. franczyzy. Jej decyzja została jednak skrytykowana m.in. przez byłych franczyzobiorców zrzeszonych w Stowarzyszeniu Ajentów i Franczyzobiorców, którzy od lat walczą o uchwalenie ustawy franczyzowej.

Rzeczniczka MŚP zmieniła więc zdanie i wyraziła gotowość do reaktywacji zespołu ds. franczyzy. Podkreśliła jednak, że "warunkiem jest jednak realne zainteresowanie i zaangażowanie ze strony przedsiębiorców i ich organizacji". 

Reaktywacja zespołu ds. franczyzy

Zespół został więc reaktywowany i 4 czerwca br. odbyło się pierwsze “zapoznawcze” spotkanie jego członków. przyjechali reprezentanci zarówno franczyzodawcow, jak i franczyzobiorców. Wybrano przewodniczącego - został nim były już Rzecznik MŚP Adam Abramowicz. 

Ustalono ponadto, że zespół będzie pracować nad nowym projektem ustawy franczyzowej. - Przez ostatnie trzy lata wiele się zmieniło, chociażby pojawili się nowi - ukraińscy - franczyzobiorcy. Musimy więc zastanowić się, czy napisać ustawę od nowa czy wystarczy ją zaktualizować - relacjonuje nam jeden z członków zespołu.

Dowiedzieliśmy się, że członkowie zespołu dostaną do analizy dotychczasową wersję ustawy franczyzowej i na następnym spotkaniu - data zostanie dopiero wyznaczona - zostanie podjęta decyzja co do dalszych działań nt. uregulowania rynku franczyzy w naszym kraju.  

- Spróbujemy poprawić już istniejący kodeks, choć może to być trudne. Wiem jednak, że przedsiębiorcy mocno chcą, aby zespół dalej funkcjonował - powiedziała Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP. - Wiem, że pod tamtym kodeksem podpisała się tylko część przedsiębiorców. Zależy nam, żeby tę drugą część, która nie zgadza się z zapisami kodeksu, zachęcić do współpracy w ramach naszego zespołu i do wypracowania czegoś wspólnego - dodaje rzeczniczka MŚP.

Czy w Polsce jest "dzika" franczyza?

Majewska wskazała zarazem w wywiadzie dla portalu wiadomoscihandlowe.pl, że w jej ocenie w Polsce faktycznie istnieje problem dzikiej franczyzy. - Jest on znany i dyskutuje się o nim już od kilku lat. Główne zarzuty dotyczą nieuczciwych praktyk w relacjach między franczyzodawcami a franczyzobiorcami - podkreśliła.

Rzeczniczka MŚP wyraziła też obawę, że do rozwiązania problemu dzikiej franczyzy samoregulacja branży może nie wystarczyć. - Mam nadzieję, że ustawa franczyzowa powstanie. Chciałabym, żeby prace nad nią zostały wznowione i żeby ktoś faktycznie pochylił się nad tym problemem - zadeklarowała Agnieszka Majewska.

Co ustalił zespół ds. franczyzy przy MŚP?

Pierwszy zespół roboczy ds. franczyzy działał od lata 2020 r. Jego przewodniczącym był Paweł Tracz - prezes Polskiego Stowarzyszenia Mikroprzedsiębiorców i Franczyzobiorców, a zarazem franczyzobiorca Żabki. Zespół powołany został przede wszystkim do wypracowania kodeksu dobrych praktyk dla franczyzy, jednak w 2021 r., na ostatniej prostej, prace nad samoregulacją branży przeniosły się poza ten organ.

Finalna wersja kodeksu okazała się być bardziej powściągliwa od wariantów, jakie rozważano wcześniej na posiedzeniach zespołu. W kodeksie zabrakło m.in. zapisów, o które mocno walczył od samego początku właśnie ówczesny rzecznik MŚP. Koniec końców Adam Abramowicz nie chciał dać twarzy temu dokumentowi i to pomimo faktu, że wcześniej publicznie zapowiadał, iż będzie "gwarantem" kodeksu.

- Wypracowana formuła kodeksu nie jest kompromisem, ponieważ nie zawiera w sobie najważniejszego z punktu widzenia franczyzobiorców zapisu o 3- i 6-miesięcznym okresie wypowiedzenia odpowiednio dla franczyzobiorców i franczyzodawców. Świadectwem braku uniwersalnego poparcia dla projektu jest też fakt, że sygnatariuszami kodeksu są prawie wyłącznie organizacje zrzeszające franczyzodawców, ze strony franczyzobiorców jest to tylko jedna organizacja - ubolewał w 2021 r. Adam Abramowicz, informując, że kodeks nie uzyskał jego poparcia.

Dodajmy, że obecnie kodeks ma ok. 50 sygnatariuszy. W gronie tym są m.in. takie sieci jak Żabka, Lewiatan, Intermarche, Delikatesy Centrum czy McDonald‘s.

To właśnie spór niektórych członków zespołu z Abramowiczem zaowocował tym, że zespół ds. franczyzy, choć formalnie wciąż istniał, de facto w 2022 r. przestał działać. Spotkań nie zwoływano, a zatem nie było okazji, by zajmować się jakimikolwiek zagadnieniami związanymi z franczyzą, choć tych nie brakowało.