Andrzej Olkowski, prezes SRBP: Ostatecznie za wdrożenie systemu kaucyjnego zapłacą konsumenci

W ocenie Andrzeja Olkowskiego ustawa o systemie kaucyjnym wydaje się być robiona trochę „na siłę”, tylko po to, żeby sprostać wymogom Unii Europejskiej. – O ile w obszarze plastiku ma ona oczywiście głęboki sens, to odnośnie reszty opakowań już nie. Szczególnie opakowania piwa od wielu lat są bardzo sprawnie zagospodarowywane – podkreśla ekspert.

– Jeśli chodzi o butelki zwrotne, to każdy browar w Polsce ma swój rodzaj butelki oraz skrzynki i dobrze ich pilnuje. Ciężar zwrotów jest w tym wypadku zrzucony na hurtowników i detalistów, to oni dokonują selekcji butelek. System działa bardzo dobrze. Nie ma tutaj żadnego problemu – tłumaczy prezes Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich (SRBP).

I dodaje: – Z kolei butelki bezzwrotne są w wysokim stopniu zbierane z rynku, ponieważ są one doskonałym wsadem do pieców w hutach. Dzięki nim koszt wyprodukowania następnej butelki zostaje znacząco obniżony. Dlatego huty mocno tego pilnują. Szacuje się, że z rynku odzyskiwanych jest ok. 70 proc. butelek bezzwrotnych.

Olkowski wskazuje również, że zbieraniem puszek aluminiowych zajmują się obecnie wyspecjalizowane w tym firmy. Ich skup też jest na bardzo wysokim poziomie, w tym obszarze szacunkowo odzysk wynosi aż 80 proc.

– Zmienianie tego systemu, wpisywanie go w nową ustawę, wdrażanie rozwiązań takich jak automaty do zbierania butelek, to wszystko jest łamaniem starej amerykańskiej zasady „never touch a running system” („nigdy nie majstruj przy działającym systemie”) – ocenia prezes SRBP.

Zwraca jednak uwagę, że skoro UE wymaga wprowadzenia różnego rodzaju nowych rozwiązań i nie ma od tego odwrotu, to może jest to właściwy moment na wprowadzenie jednej wspólnej butelki zwrotnej.

– Chodzi o taką butelkę, która miałaby na sobie wygrawerowane „butelka zwrotna”, i z której mogłyby korzystać wszystkie browary. Mogłoby to spowodować uproszczenie systemu oraz skrócenie logistyki transportu opakowań. Wydaje się, że obecnie jest jedyny moment na wdrożenie takiego rozwiązania – komentuje ekspert.

Andrzej Olkowski przyznaje, że chociaż recykling butelek po piwie działa sprawnie, to problemem są butelki po wódce, tzw. małpki. – Na nie można się natknąć dosłownie wszędzie. Nikt się nimi nie zajmuje – zaznacza.

W związku z wprowadzeniem systemu kaucyjnego konsumenci musza się liczyć z podniesieniem cen, jednak jest za wcześnie, żeby oszacować jak duże to będą wzrosty.

– Jeżeli zostanie przyjęty w miarę prosty model, który będzie polegał na tym, że w różnych miejscach, np. przy kasach, pojawią się pojemniki, gdzie klienci będą zwracać butelki a dalszą logistyką zajmie się wyznaczony operator, to można prognozować, że wzrost kosztów nie będzie bardzo duży – prognozuje nasz rozmówca.

Dodaje jednak, że nowy operator nie będzie pracował za darmo. – Prawdę mówiąc, trudno jest mi sobie dziś wyobrazić jak zewnętrzny operator miałby sobie poradzić z sortowaniem i obsługą butelek od różnych producentów – zaznacza.

– Obecnie browary dostarczając piwo do sklepu mają z detalistami niepisaną umowę, że np. butelka Żywca trafi do skrzynki Żywca, butelka Okocimia do skrzynki Okocimia, itd. Nowy operator będzie się musiał wszystkiego od początku nauczyć i wyrobić sobie sprawną logistykę. To nie jest łatwe zadanie – akcentuje.

Dużo droższym rozwiązaniem byłoby, gdyby nowy operator systemu kaucyjnego miał postawić przy sklepach automaty, które miałyby umiejętnie selekcjonować butelki – zwrotne od bezzwrotnych (co jeszcze nie jest takie trudne, bo bezzwrotne są lżejsze) oraz rozdzielać butelki zwrotne do poszczególnych browarów.

– To musiałoby być naprawdę mądre urządzenie, a przez to z pewnością nie tanie. Koszt postawienia sieci takich automatów w jakimś stopniu, zapewne dużym, zostałby przerzucony na producentów a następnie na konsumentów – podsumowuje Andrzej Olkowski.